Week van de Vogel - 2014
Van 27 oktober tot en met 2 november 2014 is het weer de Week van de Vogel! Een mooi moment om weer eens een artikel te wijden aan vogels en dan wel trekvolgels. Het blijft toch een bijzonder fenomeen…..
TREKVOGELS
In de herfst worden veel vogels onrustig, ze willen weg. Ook als de omstandigheden (kunstmatig) hetzelfde worden gehouden. Dat is uitgebreid onderzocht, maar niemand weet nog precies wat dat trekinstinct activeert. Het heeft iets met een biologische klok te maken, want sommige soorten vertrekken ieder jaar massaal op ongeveer hetzelfde tijdstip, ongeacht de omstandigheden. Ze bereiden zich op hun lange, jaarlijkse tocht voor door veel te eten en daaruit heel veel vet in hun lichamen op te slaan. Soms hebben vogels bij vertrek anderhalf maal hun normale gewicht! Veel vogels vliegen op trek vooral ’s nachts. Ze houden dan vaak contact door elkaar te roepen. Je hoort ze dan duidelijk overkomen. Overdag landen ze meestal en proberen de verloren energie bij te eten. Zeker als ze lange stukken over zee moeten vliegen is veel energie keihard nodig. Uit Europa vliegen de meeste vogels vooral via Gibraltar (Zuid-Spanje) en de Bosporus (Turkije) naar Afrika. Op die plekken kan het soms ‘zwart zien‘ van de vogels. Als ze die nauwe oversteekpunten zijn gepasseerd, waaieren hun vluchtroutes weer uit. In de lente vliegen ze weer terug om in Europa te gaan broeden. Gek genoeg zijn het vooral kleinere vogelsoorten die wel grotere stukken boven zee vliegen, bijvoorbeeld van Libië naar Italië en andersom. De meeste trekvogels vliegen in groepen van dezelfde soort.
HOE TREKVOGELS ZICH ORIËNTEREN
Daar wordt nog lang niet alles van begrepen. Overdag oriënteren trekvogels zich in ieder geval ook op de zon en ’s nachts op de sterrenhemel. De Melkweg lijkt daarbij belangrijk te zijn. Ook worden kustlijnen, rivierdalen, bergketens en dergelijke gevolgd. Vogels hebben een enorm goed geheugen voor dat soort zaken en weten precies op de plek terug te komen waar ze al eerder zijn geweest of uit hun ei zijn gekropen. Maar bij sommige vogelsoorten zijn er aanwijzingen dat ze over meer oriëntatiemogelijkheden beschikken dan wij: ze kunnen zich ook op het magnetisch veld van de aarde richten, zelfs op gepolariseerd licht en infrarode straling. Ook de barometrische druk schijnt een rol te kunnen spelen. Als het weer plotseling verandert, kunnen trekvogels daardoor in verwarring en uit de koers raken. We weten er nog lang niet het fijne van!
DE VERST TREKKENDE TREKVOGEL
Dat is absoluut de Noordse stern (Sterna paradisaea) die als zomergast ook langs de Nederlandse kust opduikt, vaak samen met visdieven (Sterna hirundo). De Noordse stern vliegt twee keer per jaar van poolgebied naar poolgebied – een afstand van zeker 32.000 km. Deze vogels met hun felrode snavels broeden in Canada, Groenland, de Britse Eilanden en het noorden van Europa tot Siberië en zijn in onze winter in de buurt van Antarctica te vinden. Daar kwam men achter door sommige exemplaren te ringen. Het werd eerder niet geloofd. Ze maken dus tweemaal per jaar een poolzomer zonder nacht door. Daarom wordt wel gezegd dat Noordse sternen het meeste daglicht van alle dieren ter wereld krijgen. Ze kunnen onafgebroken vis blijven vangen, want ’s nachts gaat het licht niet uit.
Trekt u er nog op uit?
Trekt u er nog op uit om de tuin vogelvriendelijk te maken of blijft u liever even lekker zitten met een kopje koffie of thee en bestelt u online een leuk vogelhuisje of wat vogelvoer? Bekijk en vergelijk op Tuincentrum Overzicht.nl een ruim aanbod vogelhuizen en vogelvoer, zoals:
Schrijf u hieronder in voor de nieuwsbrief en ontvang leuke tuintips en tuinartikelen maandelijks in uw mailbox! Uiteraard kunt u ons ook volgen op Facebook, Google+ of Twitter!
