November in de tuin: een uitgebreide to do-list voor iedereen met groene vingers

In November zul je merken dat je tuin langzaam overgaat op winterslaap. Planten bloeien uit sterven of sluiten zich af, om zo de winter door te komen. Je zult minder en minder zien bewegen en groeien; de winter maakt deze maand duidelijk zijn intrede. Echter heeft jouw tuin je ook nodig in de winter en is het belangrijk om deze maand genoeg begeleiding te bieden om ervoor te zorgen dat jouw tuin in het voorjaar weer net zo mooi en gezond oogt als een paar maanden terug. Ook zul je merken dat je nog genoeg aan jouw moestuin kan blijven doen. Hier heb je handige tips en adviezen die jou hier gegarandeerd bij zullen helpen!

Planten en zaaien

In november kun je nog steeds doorgaan met het planten en zaaien van verschillende soorten planten en gewassen. Lees verder voor meer informatie over waar je jouw (moes)tuin deze maand nog mee aan kunt vullen! Let wel dat grondbewerking nagenoeg onmogelijk wordt als de grond begint te bevriezen. Het is dus verstandig niet te lang te wachten met zaaien, mocht je dat inderdaad deze maand nog willen doen.

In de moestuin

Het is buiten koud en nat; desalniettemin kun je nog steeds van alles zaaien in jouw moestuin. Sommige van deze planten kunnen dan ook weer snel de grond uit, anderen steken pas echt de kop op in het voorjaar. Het voordeel van het vroeg zaaien van deze gewassen is de voorsprong die je ze hiermee biedt; de zaden zullen al goed geïntegreerd zijn in de bodem en meteen kunnen beginnen met groeien. Dit is wat je nog aan je moestuin kunt toevoegen in november:

• Tuinbonen
• Groene bladgroenten, zoals mizuna, mosterd of spinazie
• Knoflook
• Doperwten
• Pepers

Buiten de moestuin

Buiten de moestuin heb je in november helaas niet meer zoveel te doen. Wel kun je, als september en oktober dit jaar wat zachter weer meebrengen, nog heel goed (fruit)bomen, hagen en heesters planten. Doe dit als al het blad is gevallen. Zo kunnen de wortels van deze planten alvast goed aan de grond wennen, zodat ze een goede en snelle start kunnen maken als het weer lente wordt.

Oogsten

Ook in november kun je nog wat gewassen uit jouw moestuin krijgen. Hieronder vallen bijvoorbeeld:

• rijpende spruitkoolrassen
• andijvie
• bieten
• rapen
• witlof
• Chinese bieslook
• wortels
• bloemkool
• rammenas
• schorseneren
• pastinaak
• boerenkool
• prei

Veel van deze gewassen kunnen wat later in het jaar geplant worden, waardoor ze vaak ook nog tot laat in het jaar rijpen.

Groeien en bloeien

In november bloeien er nog verschillende planten. Hierbij zitten bloembollen, maar ook vaste planten. Bekende bloembollen die zo laat in het jaar nog bloeien zijn de herfsttijloos en de cyclaam. Vaste planten die populaire laatbloeiers zijn, zijn onder andere de herfstaster en de winterharde fuchsia. Tenslotte kun je deze maand nog volop genieten van de mahonia, de camellia en de viburnum. Zoals je ziet kun je ook deze maand nog genieten van een prachtige tuin vol kleur!

Snoeien en knippen

Fruitbomen mogen deze maand een verjongingssnoei krijgen als ze helemaal kaal zijn. Knotwilgen kunnen nu geknot worden en ook heesters en andere bomen mogen nu worden gesnoeid. Belangrijk is wel dat het niet vriest of veel heeft geregend in de afgelopen dagen, om bevroren snoeiwonden en infecties te voorkomen.

Éénjarige planten die zijn afgestorven kun je tot vlak boven de grond afknippen. Gebruik het organische afval als mulchmateriaal. Doe dit trouwens niet met vaste planten, die moeten namelijk zichzelf op deze manier beschermen. Het organische afval van deze planten zal vanzelf op de grond belanden en geïncorporeerd worden in de bodem.

Waarschijnlijk hoef je in november geen gras meer te maaien, tenzij het deze maand nog erg warm is.

Zorgen voor de tuin

Grote kans dat het in november al begint te vriezen. De sporen van nachtvorst zie je de volgende ochtend natuurlijk duidelijk in jouw tuin. Het is belangrijk dat je niet over je gazon loopt als het bevroren is; grote kans namelijk dat je dan bruine plekken krijgt in het voorjaar.

Pas zodra de eerste nachtvorst zich voordoet extra goed op jouw potplanten die buiten staan. In een pot zijn wortels veel minder goed beschermd dan in de volle aarde, waardoor zelfs winterharde planten zomaar ineens aan een koude nacht onderdoor kunnen gaan. Neem kleinere potten mee naar binnen en verpak grote potten en containers ’s winters in bubbeltjesplastic.

Spit deze maand de moestuin om. Voeg organisch materiaal en eventueel wat extra kalk toe aan de grond, en laat ruwe brokken liggen.

Tenslotte is het (nog steeds) belangrijk om je vijver schoon te houden. Als er bomen of struiken in de buurt zijn bestaat de kans dat er veel losse bladeren in het water terecht komen, die dan kunnen gaan rotten met verslechtering van de waterkwaliteit tot gevolg. Mocht je vijver na nachtvorst bevroren zijn, vergeet dan niet het ijs te breken.

Tuindieren

Heb je extra veel organisch afval over, waaronder wat grover materiaal zoals snoeihout? Met extra bladeren kun je hier een fantastische bladerhoop mee maken, waar je allerlei klein leven gigantisch mee helpt deze winter. Zo zijn egels dol op dit soort hopen en overwinteren ze hier graag in. Vogels die niet naar het zuiden vliegen deze winter gaan nu op zoek naar een plek om te overwinteren. Zorg dat je nestkastjes klaar voor gebruik zijn en hang vetbollen en insectencakes op. Geef de vijvervissen juist geen eten meer. Die gaan nu overwinteren.

Voor de rest

November is een mooie maand om tuingereedschap van een goede onderhoudsbeurt te voorzien. Maak ze grondig schoon en geef ze een oliebeurt voordat je ze weglegt voor de winter, uiteraard op een koele droge plek. Had je nog verbouwplannen? Begin daar anders nu aan, aangezien je aan de rest van de tuin niet meer zoveel tijd kwijt bent. Een nieuwe schutting, veranda of terras? November is het perfecte moment om je daar eindelijk eens mee bezig te houden.