November - Bomenparade

Bomen hebben altijd grote betekenis gehad voor de mensheid. Misschien zijn het wel de nuttigste levende wezens die wij kennen. Ze bestonden al lang voordat er mensen waren en deze wonderlijk mooie, stamvormende reuzenplanten bestaan vooral uit hout dat ze maken uit gassen uit de lucht, energie uit zonlicht en mineralen uit de grond. Hun hout is enorm belangrijk voor ons, uit hun bladeren ademen ze zuurstof.

Elke boom maakt deel uit van een uiterst complex ecosysteem dat we nog maar gedeeltelijk begrijpen en geeft voedsel en leefruimte aan hele series andere planten en dieren. Sommige bomen leveren ons nog heel andere producten dan hout alleen: ook hars, geneesmiddelen, kurk, vezels, cellulose, oliën, gom, rubber en natuurlijk bloemen, vruchten, zaden en noten. Ook in tuinen zijn bomen eigenlijk onmisbaar. Ze zorgen er voor karakter, hoogte en een verticale lijn. Een of meer bomen maken een tuin veel interessanter en levendiger. De keuze is enorm. Voor elke tuin is wel een prachtige, passende boom te vinden.

Bomen hebben een bijzondere uitstraling

Bomen zijn krachtige wezens die niet alleen voor hoogte zorgen (namen als ‘Fastigiata’ wijzen op smalle, hoge groei), maar veel soorten vormen ook een brede kroon met een bladerdek dat ’s zomers voor schaduw en koelte zorgt. ’s Winters komt de dan laag staande zon wel dwars door de takken heen. Juist die wisseling in de seizoenen is bij bladverliezende bomen sterk. De bladkleuren veranderen vaak dramatisch: van zacht en fris in het voorjaar tot felgekleurd in de herfst. Bomen vertonen zoveel verschillen in vormen, maten, bladeren, basten en qua groeiomstandigheden dat een enigszins compleet overzicht hier onmogelijk is: we voeren er drie (heel verschillende) voor het voetlicht:

• Robinia – we bedoelen de schijnacacia (Robinia pseudoacacia), een tot 30 m hoge boom die oorspronkelijk uit het oosten van de USA komt, maar in Europa massaal is aangeplant. De echte soort levert hout dat onbehandeld zelfs in aanraking met vochtige grond enorm duurzaam is; net zoals tropisch hardhout of tamme-kastanjehout. Van de schijnacacia bestaan tientallen siercultivars met verschillende bloemkleuren (roze, wit), met goudgele bladeren (‘Frisia’), met takken zonder doorns, dwerg- en kronkelvormen. Het geveerde blad is prachtig, de bloei rijk, na de bloei ontstaan decoratieve peulen, de ruwe basten zijn eveneens schitterend.

• Malus – appelbomen, zowel vruchtdragende rassen (Malus domestica, denk aan appelboomgaarden en de vele heerlijke oude appelrassen die ideaal zijn om in particuliere tuinen voort te bestaan) als sierappels. Sierappels bloeien minstens zo mooi, hebben soms anders gekleurd blad of vlammende herfsttinten, en vormen massa’s, lang aanblijvende, sierlijke appeltjes (rozerood bij ‘Adams’, geel bij ‘Butterball’, rood bij ‘Gorgeous, oranjegeel bij ‘John Downie, rood bij ‘Red Sentinel’ enz. enz.). Een gigantische keuze!

• Catalpa – trompetbomen. Gekweekt worden vooral Catalpa bignonioides uit Noord-Amerika en zijn goudbladige cultivar ‘Aurea’, maar er zijn er meer. Deze breed uitgroeiende bomen hebben enorme, zachte, hartvormige bladeren en ze bloeien in juni-juli met een overdaad aan grote, witte (lichtgele gestreepte en violet gestipte) bloemen, gevolgd door tot 35 cm lange peulvruchten. Zeer decoratieve, sublieme bomen!