Planten beschermen tegen de vorst

Een van de tuintips van oktober was dat het een goede maand is om planten te beschermen tegen de vorst. Niet alle planten zijn winterhard, er zijn matig winterharde planten en niet winterharde planten die beschermd moeten worden tegen vorstschade. Het zou natuurlijk zonde zijn als mooie tropische en mediterrane planten waarin u afgelopen seizoen heeft geïnvesteerd de winter niet overleven!

Waarom planten beschermen tegen de vorst

Of planten af zullen sterven komende winter is niet te voorspellen, dit hangt namelijk sterk af van de temperaturen die ze moeten doorstaan. Steeds meer planten die matig winterhard zijn overleven de winter door de zachte temperaturen, maar in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst, ook niet bij planten!  In de winter worden planten minder actief, dit is onder andere te merken aan de groei van een plant die in de winter stagneert. Dit komt onder andere doordat de sapstromen vertragen en er minder zonuren zijn die de groei stimuleren. Het risico dat niet winterharde planten lopen is dat ze bevriezen, uitdrogen of beginnen te rotten. 

Bevriezen van niet winterharde planten
Bij niet winterharde planten zullen de sapstromen bevriezen waardoor er scherpe waterkristallen ontstaan en de plantcellen perforeren. Mocht de plant nog niet direct afsterven doordat de sapstromen stil zijn komen te liggen dan zal dit vaak alsnog gebeuren als het gaat dooien. De lekke plantcellen zijn nu niet meer instaat om de sapstromen opgang te brengen. 

Uitdrogen van niet winterharde planten
Groenblijvende planten kunnen geen water opnemen als de grond bevroren is. Als deze planten bij een lange vorstperiode vol in de wind of zon staan kunnen ze uitdrogen. Dit is te voorkomen door groenblijvende planten uit de wind en niet in de volle zon te zetten, maar ook door de bodem goed te bedekken met stro of bladeren.

Rotten van niet winterharde planten
Gevoelige planten kunnen bij een hoge grondwaterstand en vorst gaan rotten, de grond droogt dan niet snel genoeg. Dit kunt u voorkomen door ze op een hoger gelegen plaats in de tuin te planten of ze op een zonrijke plaats te planten.  Zit de plant in een pot of bak zorg er dan voor dat het water uit de bak weg kan lopen door er wat gaten in te boren.

Wanneer planten beschermen tegen de vorst

Het najaar is een goed moment om voorbereidingen te treffen en niet winterharde planten te beschermen door ze af te dekken, te isoleren of te verhuizen. Wacht niet te lang, eind oktober is over het algemeen wel de uiterste periode om vaste planten te verplanten. De grond moet nog warm genoeg zijn zodat wortels zich snel kunnen vastzetten in de grond. 

Welke planten beschermen tegen de vorst

Winterharde planten hoeft u niet te beschermen tegen de vorst omdat ze een soort antivries aanmaken die de sapstroom opgang houdt. Matig winterharde planten hoeven alleen beschermt te worden bij strenge vorst en niet winterharde planten moeten al beschermt worden bij matige vorst. Let op! Als planten in bakken of potten staan moeten ze eerder worden beschermd tegen de kou, ook als ze wel winterhard zijn zoals de buxus.

Planten die niet winterhard zijn, zoals subtropische en tropische planten moet u beschermen tegen de vorst! Deze planten zijn het van naturen niet gewend om in de kou te moeten overleven. Voorbeelden van niet winterharde planten zijn:

• Palmbomen;
• Bananenplanten;
• Agaven;
• Eucalyptus;
• Kleine olijfbomen.

Top 10 matig winterharde planten: Matig winterharde planten overleven een korte matige vorstperiode wel, maar bij een aanhoudende vorstperiode zullen deze planten moeten worden beschermt tegen de vorst. Hier een top 10 van matig winterharde planten:

• Salie;
• Fuchsia;
• Struikkamperfoelie;
• Ijzerhard;
• Lampenpoetsersgras;
• Potugese laurierkers;
• Perzik;
• Abelia;
• Struikveronica;
• Blauwe treurceder.

Top 10 winterharde planten: Gelukkig zijn veel planten winterhard en hoeven daarom niet beschermt te worden in de winter. Hier een top 10 van goed winterharde planten:

• Buxus;
• Taxus;
• De viburnum - sneeuwbal;
• Hortensia;
• Magnolia;
• Rodondendron;
• Veldesdoorn;
• Japanse Esdoorn;
• Gipskruid;
• Chinees zilvergras.

Voor een compleet overzicht van winterharde, matig winterharde en niet winterharde planten kunt u een plantenindex raadplegen.

Planten beschermen tegen de vorst door ze te isoleren, in te pakken of verhuizen

Er zijn drie goede manieren om planten te beschermen tegen de vorst: planten inpakken, isoleren of planten verhuizen tegen de vorst. Gaat u planten isoleren of inpakken als bescherming tegen de vorst dan is het belangrijk dat de planten droog zijn, dat ze kunnen blijven ademen en dat ze niet te snel weer opwarmen. Grote temperatuurschommelingen zijn niet goed voor matig- en niet winterharde planten. 

Een plant goed inpakken tegen de vorst:

1. Op de bodem legt u een laag bladeren of stro, zo houdt de plant lekkere warme voeten. Bij planten die gevoelig zijn voor rotten kunt u dit beter niet doen of regelmatig even controleren of de stro of bladeren niet te nat zijn geworden. 
2. Sla wat bamboe stokken of in het geval van grote bomen wat stevigere piketten rondom de plant of boom.
3. Wikkel om de palen wat jutte, vliesdoek of rieten matten heen om de plant goed af te dekken. Plastic of ander niet luchtdoorlatend materiaal is niet aan te raden omdat dit rotten van de plant als gevolg kan hebben. 
4. Dek de bovenkant af met plastic, hiermee voorkomt u dat de plant en/of de isolatie te nat wordt.

Een planten extra isoleren tegen de vorst:
Planten die erg gevoelig zijn voor vorst of op de tocht staan kunnen naast inpakken nog wat extra worden geïsoleerd door er wat droog stro bij te stoppen of een dubbelwandige tent eromheen te bouwen en deze te isoleren. Hoe bouwt u een dubbelwandige tent.

1. Volg dezelfde stappen als hierboven is beschreven voor het inpakken van een plant.
2. Sla vervolgens nog een tweede piket voor de andere met een ruimte van 3 a 4 centimeter ertussen, gebruik eventueel een klein blokje hout tussen de twee piketten als afstandshouder.
3. Wikkel nu ook om de tweede rij piketten wat jutte, vliesdoek of rieten matten heen en vul de tussenruimte op met stro
4. Dek de bovenkant af met plastic, hiermee voorkomt u dat de plant en/of de isolatie te nat wordt.

Let op! Houd altijd goed in de gaten of de plant gedurende de winter niet te nat wordt en als de temperaturen ruim boven het vriespunt blijven kunt u de isolatie tijdelijk verwijderen zodat de plant goed kan ademen en droog blijft. 

Planten naar binnen verhuizen om ze tegen de vorst te beschermen
Tropische of subtropische planten in potten kunnen het best naar binnen worden gehaald, zet ze bijvoorbeeld in een tuin- muur of broeikas, in de schuur, een serre of andere vorstvrije ruimte. Temperaturen van tussen de 5 en 10 graden Celsius zijn prima. Mocht de ruimte waar u ze naartoe verhuist soms toch kouder worden wikkel de plant dan alsnog in met wat  jutte of vliesdoek. 

Schrijf u hier onder in voor de nieuwsbrief en ontvangt deze tips samen met andere leuke tuinartikelen maandelijks in uw mailbox. Heeft u nog niet alle benodigdheden in huis om deze klussen uit te kunnen voeren neem dan eens een kijkje bij de producten op Tuincentrum Overzicht.nl en vergelijk meerdere webshops met elkaar op bijvoorbeeld prijs en betrouwbaarheid.